تحلیل اجتماعی گرایش به مصرف الکل در میان دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

چکیده تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل اجتماعی موثر بر گرایش دانشجویان به مصرف مشروبات الکلی صورت پذیرفته است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ و اعتبار آن از طریق اعتبار محتوی و سازه تایید شده است. جمعیت تحقیق، متشکل ازکلیه دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بوده است. در مجموع 400 نفر از این دانشجویان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب انتخاب شدند. چهارچوب نظری تحقیق عبارت از نظریات برچسب زنی، نظریه عمومی جرم گاتفردسون و هیرشی، نظریه فشار عمومی اگنیو و نظریه پیوند اجتماعی هیرشی بوده است. داده های توصیفی تحقیق نشان می دهد که در تمامی ابعاد مختلف متغیر وابسته میان دانشجویان دختر و پسر به لحاظ گرایش به مصرف مشروبات الکلی تفاوت معنادار وجود داشته است. به عبارتی، در تمامی ابعاد ( شناختی، رفتاری، عاطفی) مردان گرایش بیشتری به مصرف مشروبات الکلی داشته اند. دستاورد نظری این تحقیق ارائه یک مقیاس منسجم جهت سنجش گرایش به الکل بوده است. بر اساس تحلیل داده های تحقیق، متغیرهای پیوستگی به مذهب، پیوستگی تحصیلی، خودکنترلی و برچسب رسمی دارای تاثیر معناداری بر گرایش به مصرف الکل بوده اند و متغیر پیوستگی به مذهب با ضریب تاثیر رگرسیونی (6/0- =?)، مهم ترین تبیین کننده گرایش به مصرف الکل بوده است . مقایسه ضریب تعیین اصلاح شده (r2) نیز نشان داد که مدل های اول ( فاقد فشار عمومی) و پنجم ( مدل کامل) بیش از سایر مدل ها توانایی تبیین متغیر وابسته را داشته اند در حالی که مدل چهارم ( بدون پیوستگی اجتماعی) کمترین میزان توانایی در تبیین تغییرات گرایش به مصرف الکل را از خود بروز داده است. از این رو میتوان دریافت که متغیر پیوستگی اجتماعی نقش بسیار چشمگیری در تبیین گرایش به مصرف الکل داشته است. واژگان کلیدی: خودکنترلی، گرایش به مصرف الکل، نظریه عمومی جرم، نظریه فشار عمومی، نظریه پیوند اجتماعی.